قهرمانی شطرنج جهان در صوفیه بلغارستان

 

گزارش دور به دور  

مسابقات قهرمانی جهان در صوفیه بلغارستان

قهرمانی شطرنج جهان 

گزارش غلامرضا خواجویی از جدال آناند و توپالف

مسابقات قهرمانی شطرنج جهان بین استادان بزرگ ویسواناتان آناند (هند) و وسلین توپالف (بلغارستان) در شهر صوفیه بلغارستان آغاز شد.

این دو استاد بزرگ قدرتمند برای تعیین قهرمان شطرنج جهان طی 12 دور به سرداوری "پانانگیوتیس نیکولوپولوس" از یونان رقابت خواهند کرد.

برای این دوره از مسابقات مبلغ دو میلیون یورو جایزه در نظر گرفته شده است.

دور هفتم
یک تساوی هیجان انگیز و البته عصبی کننده!  بار دیگر جدال گشایشی در گرفت و توپالف در دومین بازی پیاپی با مهره سیاه با انحراف از شاخه اصلی برتری گشایشی سفید را مهار کرد، طوری که انگار یک بازی چشم بسته سریع با پشتوانه تدارکاتی را به نمایش می گذارد که منجر به قربانی یک سوار در مقابل دو پیاده شد و این بازی نفس تماشاگران نگران نتیجه را تا مشخص شدن نتیجه نهایی که یک تساوی ۵۸ حرکته و مهیج بود بند آورد.
تساوی ۵۸ حرکته در دور هفتم از قهرمانی جهان در صوفیه یک بازی مهیج از آب درآمد،مدافع عنوان قهرمانی شطرنج جهان سعی داشت تا از یک وضعیت مرده یک پیروزی بسازد، ویسواناتان آناند در حال حاضر ۴ بر ۳ از حریف خود پیش است و در دور هشتم با مهره سیاه بازی خواهد کرد.برای چهارمین بازی که آناند با سفید دست به مهره می شد به صورت متوالی یک جدال در دفاع کاتالان درگرفت. آناند در بازی اول و دوم در این گشایش پیروزی را برای خود ثبت نموده بود و در بازی ششم به تساوی رسیده بود.

آناند می گوید : من باید موشکافانه بازی کنم و تمامی شاخه ها را با دقت تمام محاسبه کنم هر چند آخر بازی حریف را در فشار می گذارم اما این برای برد کافی نیست.

برای اولین بار توپالف نتیجه بازی را با تدارک خانگیش رقم زد هر چند در شروع بازی به وضعیتی بی ثبات دست پیدا کرد. اما با انحراف از شاخه اصلی و انجام یک بازی تند و تیز و قربانی یک رخ در ازای یک فیل به وضعیت خوشایندی دست یافت. تمامی این ۱۴ حرکت تنها در دو  دقیقه انجام پذیرفت. توپالف گفت که من این شاخه را در تدارک خانگی و با دومین دستیارم ایوان چپارینوف آماده کرده بودم!!

سپس توپالف سعی کرد با قربانی اسب و فیل خود در مقابل رخ آناند بازی را به شرایط حادی بکشاند که در این داد و ستد دو پیاده در مقابل یک سوار سبک به دست آورد.

پس از آن بازیکن هندی از مهارت دفاعی خود برای خنثی کردن شم تهاجمی توپالف سود برد. توپالف دو پیاده رونده خطرناک داشت و با اشغال عرض هفتم توسط رخ و وزیر عرصه را بر شاه آناند تنگ کرد هر چند در مقطعی از بازی با تکرار حرکات به آناند نشان داد که موافق به تساوی کشاندن بازی است اما آناند با رد آن در پی کسب برتری جزیی بود.

در آخر بازی توپالف یک وزیر و دو پیاده در مقابل وزیر و اسب حریف داشت اما هر چند آناند سعی کرد با فشار بر روی شاه حریف، خود را به پیروزی نزدیک کند اما شاه بی پناه او و همچنین پیاده عرض هفتم و خطرناک حریف که هر لحظه امکان داشت در اثر یک غفلت بر مسند وزارت تکیه زند سدی بر سر راهش بود تا با تساوی در ۵۸ حرکت پرونده بازی هفتم بسته شود. هم اکنون آناند با نتیجه ۴ بر ۳ از حریف پیش است و بازی در دور هشتم از سر گرفته خواهد شد.
 

دور هشتم
توپالف برد و نتیجه را به تساوی کشاند  در حالی که به نظر می رسید قهرمان جهان کاملا از شوک بازی اول در آمده و تمامی اوضاع را تحت کنترل دارد، اما در بازی هشتم یک حرکت سهل انگارانه بار دیگر او را به زحمت انداخت، توپالف با تمام وجود بازی کرد و توانست نتیجه را به نفع خود رقم بزند. به نظر می رسید که آناند در حال سر و سامان دادن به وضعیت بازی خود و ایجاد وضعیتی امن است اما اشتباه نهایی تمامی زحماتش را به باد داد، هم اکنون پس از ۸ دور بازی نتیجه ۴ بر ۴ در چهار دور مانده به پایان بازی ها مساوی پیش می رود.

آناند با یک امتیاز بیشتر از حریف از نظر روانی وضعیتی امن داشت و این در حالی بود که توپالف در تکاپوی کسب پیروزی و به تساوی کشاندن مسابقات و رهایی از زیر فشار روانی ناشی از شکست کار دشواری را پیش رو داشت. جنگجوی بلغاری یکبار دیگر تدارک خانگی گرانبار و طاقت فرسای خود را در قالب شم تهاجمی خاص خود به رخ همگان کشید و در بازی هشتم از قهرمانی جهان در صوفیه بلغارستان در ۵۶ حرکت آناند را مغلوب کرد.

هم اکنون نتیجه ۴ بر ۴ برابر شده است و ۴ بازی باقیمانده را حساستر از پیش کرده است. در دور هشتم آناند در تلاش برای دفاع از وضعیت مصیبت بار خود اشتباه نهایی را در حرکت ۵۴ انجام داد و این در حالی بود که تمامی اساتید کارشناس که بازی را به صورت زنده برای تماشاگران سراسر جهان تفسیر می کردند وضعیت را که طی آن دو حریف دارای فیل های ناهمرنگ با یک پیاده بیشتر برای توپالف بود مساوی ارزیابی می کردند.

آناند پس از بازی عنوان کرد که او کاملا مطمئن نبود که آیا می توانست وضعیت مساوی را حفظ کند، حتی اگر آن اشتباه را انجام نمی داد، آناند از بازی امروزش بسیار ناخشنود بود. همچنین توپالف هم در طول بازی از برد خود اطمینان کامل نداشت اما وضعیتش کمی بهتر بود.  

دور نهم
تساوی در ماراتن 83 حرکته  بازی دور نهم طولانی ترین بازی رویارویی تا به اکنون بوده است. آناند از دفاع کاتالان که با برتری هایی در چهار بازی گذشته با مهره سفید برایش به همراه داشته است به گشایش نیمزو هندی تغییر رویه داد. به نظر می رسید که این رویکرد آناند درست بوده است زیرا توپالف خود را در وضعیتی مشکل به خصوص در آخر بازی فوق پیچیده با توازن قوای نامتعادل یافت. آناند بیش از چندین بار در شاخه برنده پای گذاشت اما هر بار در آخرین لحظات با تزلزل همراه می شد. سرانجام مبارز بلغاری بازی را با کیش دائم به تساوی کشاند.

ویسواناتان آناند به دفعات ادامه های امیدوار کننده ای در کسب امتیاز کامل در بازی نهم قهرمانی شطرنج جهان در صوفیه را داشت اما در بسیاری موارد شانس های کسب پیروزی را از دست داد. در پایان پس از یک ماراتن ۸۳ حرکته طرفین به تساوی رضایت دادند. بازی نهم به صورت حساسی توازن نتیجه را در عدد ۴.۵ حفظ کرد تا سه بازی باقیمانده حساس تر از قبل دنبال شود . 

 

همانطور که کارشناسان پیش بینی کرده بودند گشایش کاتالان بازی نشد هر چند که آناند چهار بازی پیشین با مهره سفید را با این گشایش شروع کرده و به نتایج مثبتی دست یافته بود. قهرمان هندی نشان داد که اکنون زمان تغییر رویه است. توپالف شروع بازی را به نیمزو هندی کشاند.

هر دو بازیکن جناح شاه یکدیگر را مورد حمله قرار دادند. آناند از همان ابتدا خود را به جناح شاه حریف نزدیک کرد و این در حالی بود که توپالف مدت زمانی را صرف حمله به جناح وزیر حریف با وزیر و فیل خود کرد.

پس از بازی آناند عنوان کرد که نقش تدارک شاخه ها در این بازی بسیار مهم بود و توپالف در حرکت ۲۱ با تعویض دو رخش در برابر وزیر ادامه بازی را به سوی بازی تماشاگرپسند برد. پس از حرکت ۴۰ آناند با احساس نگرانی از توهم انجام حرکت نادرست به تفکری عمیق فرو رفت. شاید آناند با نا امیدی به دنبال راه فراری از شکست می گشت.

بعد از آن آناند به دنبال طرح شکار شاه حریف بر آمد. بازی این دور اولین بازی بود که بازیکنان حرکاتی بالای ۶۰ را در برگه ثبت حرکات به ثبت رساندند و در نتیجه دو کنترل زمانی را پشت سر گذاشتند. برای دومین بار در این مسابقه بود که آناند با انجام حرکات نادرست ازکسب پیروزی ناکام ماند. توپالف در اواخر بازی با قربانی اسب خود در برابر پیاده حریف سعی کرد که پیاده هایش را به وزارت نزدیک کند و آناند هم با تعویض اسب خود در برابر پیاده های خطرناک توپالف سعی در کسب ابتکار عمل در آخر بازی داشت اما شاه بی پناه آناند آماج کیش های متوالی توپالف قرار گرفت تا طرفین چاره ای در قبول تساوی ۸۳ حرکته نداشته باشند. بدین ترتیب هر دو بازیکن با نتیجه مساوی در امتیاز ۴.۵ پای به دور دهم می گذارند و سه بازی سخت، طاقت فرسا و حساس را پیش روی خود می بینند جایی که از دست دادن هر بازی به منزله از دست دادن این فرصت تاریخی در ثبت نام خود به عنوان قهرمان شطرنج جهان است.

دور دهمنتیجه 5-5 مساوی!  بالاخره گشایش گرونفلد پس از نتیجه مصیبت بار در بازی اول برای آناند در بازی دهم توسط او بار دیگر بازی شد.گشایش از ابتدا به خوبی بازی شد و خیلی زود بازی را به تساوی کشاند اما توپالف که به تیزی شهرت دارد، طرحی را پیدا کرد که برای آناند گمراه کننده بود در انتها بازی به یک آخر بازی کلاسیک با برتری دو فیل برای توپالف تبدیل شد،بازیکن بلغاری فشار را اعمال کرد اما دفاع ظریف بازیکن هندی تساوی را برایش تضمین کرد.

دهمین بازی قهرمانی شطرنج جهان بین ویسواناتان آناند و وسلین توپالف پس از یک نبرد ۶۰ حرکته شدید با از دست رفتن تمامی امکانات یک نتیجه قطعی به تساوی انجامید.پس از این تساوی نتیجه کلی رویارویی ۵ بر ۵ در حالی برای طرفین مساوی پیش می رود که می توان از هم اکنون قول مشاهده دو بازی حساس و سرنوشت ساز باقیمانده از مجموع دوازده بازی برنامه ریزی شده برای این دوره از مسابقه قهرمانی جهان را داد. 

 

در این بازی آناند با سرسختی تمام به دفاع از پوزیسیون بد خود پرداخت و این تساوی با مهره سیاه او را از نظر روحی در وضعیت خوبی برای از سرگیری دو بازی پایانی که پس از یک روز استراحت اغاز خواهد شد قرار داده است. آناند در بازی یازدهم مهره سفید را در اختیار خواهد داشت. آناند در کنفرانس پس از بازی عنوان کرد که من به پوزوسیون قابل دفاعی دست یافتم هر چند که پس از حرکت ضعیف ۲۴ من، توپالف مقداری ابتکار عمل را در دست داشت.

آناند خسته از پوزوسیون منفعل حاصل از دفاع اسلاو که در حقیقت سبک بازی او نیست یکبار دیگر از دفاع گرونفلد استقبال کرد. در هر حال تعویض مهره ها توپالف را در وضعیت خوبی قرار داد.یک پیاده منفرد و رونده مرکزی همراه با برتری دو فیل که قطرهای مهم را تحت کنترل داشتند. از همان ابتدا مشهود بود که آناند در مخاطره افتاده و یک بار دیگر باید تمامی دانش و مهارت دفاعی خود را به کار گیرد تا تساوی را در چنگ داشته باشد و این در حالی بود که توپالف با ریسک ناپذیری معقولانه و اعمال فشار به دنبال کسب پیروزی بود. شاه توپالف خیلی زود توانست قدم زنان خود را به مرکز برساند اما شاه آناند مجبور به ماندن در قلمرو خود و دفاع بود. در آخر بازی آناند دارای دو سوار سبک اسب و فیل بود در حالیکه توپالف از برتری دو فیل سود می برد. برای توپالف فشار مرکزی در هر دو جناح به لطف برتری دو فیلش و مانور در مقیاس بالا بسیار آسان بود ولی آناند از یک پوزوسیون بد منفعل رنج می برد که نیاز به دفاعی هوشمندانه داشت.

سرانجام حرکت ۴۴ نادرست فیل سفید رو توپالف، این فرصت را به اسب آناند داد تا فعال شود. در این زمان در حالیکه توپالف فرصت سوزی می کرد، آناند به سرعت از این فرصت استفاده بهینه کرد و اسبش را که تا این لحظه در لاک دفاعی در قلمرو خود رفته بود به فعالیت واداشت و پس از اجبار در تعویض فیلهای سیاه رو این اسب موجب عقب نشینی دشمن از مواضع خود شد و به دلیل مهره های دور از هم پس از یک بازی سراسر هیجان در حرکت ۶۰، تساوی در برگه ثبت حرکات به امضاء طرفین رسید تا پس از یک روز استراحت دو بازیکن در دو بازی پیش رو تمامی تواناییهای خود را در اعاده حیثیت زندگی ورزشی خود به کار گیرند. بازی یازدهم روز یکشنبه راس ساعت ۱۶:۳۰ به وقت تهران آغاز خواهد شد. (برگرفته از سایت آچمز)