زندگی نامه مورفی

                                    زندگی نامه مورفی  

                          (اولین قهرمان غیررسمی جهان) 

 

پاول مورفی (84-1837)  

پاول مورفی در 22 ژوئن سال 1837 در خانواده ای متمول و ثروتمند در شهر نیواورلئان ایالات متحده آمریکا دیده به جهان گشود. 

پدرش "آلونزو مایکل مورفی" قانونگذار ایالت، وکیل و دادستان عالی رتبه دیوان عالی و مادرش دختر یکی از استعدادهای درخشان موسیقی از یک خانواده سرشناس فرانسوی بود. 

از این رو پاول جوان در فضایی مملو از نزاکت نجیب زادگان، ادب اصیل زادگان، فرهنگ، موسیقی و البته شطرنج رشد و ترقی نمود. 

البته مورفی شطرنج را از کسی نیاموخت. وی با تکیه بر نبوغ سرشار خود تنها با نظاره بازی پدر و عمویش به رمز و راز این بازی زیبا پی برد و از همان موقع بود که شیفته ی آن گردید. 

آری ... بی شک مورفى شطرنج باز بزرگى بود. اما وقتی جایگاه و مقام واقعى او با دیگران مقایسه می کنیم (حتى امروز بعد از گذشت نزدیک به صد سال از مرگش)، این امر به صورت یک معما باقى می ماند.

در میان تمام آنهائى که به عنوان بهترین شطرنج باز عصر خود شناخته شده اند ، او کوتاه ترین دوره زندگى فعال را داشت و هرگز رقیبى را ملاقات نکرد که او را تهدید به شکست کند . شهرت او نتیجه بیش از هفتاد و پنج بازى مهم و جدى و تعداد زیادى پیروزى هاى فی البداهه درخشان است .

مورفى (Morphy) زمانی که بیش از ۱۲ سال نداشت ، به خاطر مغلوب ساختن استاد "لوونتال" (Lowenthal)  که براى شرکت در یک سرى مسابقات دوستانه از شهر زادگاه او ، نیواورلئان بازدید می کرد ، اعجوبه نامیده شد .

سپس در سال ۱۸۵۷ اتفاقى رخ داد که به گونه اى قابل توجه ، نام و مقام مورفى را زبانزد همه ساخت . این اتفاق ، اولین گردهمائى شطرنج در آمریکا بود که در نیویورک برگذار شد و خوشبختانه زمانى به وقوع پیوست که مورفى از لحاظ تکنیکى در شرایط  مطلوبى به سر می برد .

نظیر چنین خوش شانسى هائى در زندگى بعضى از بازیکنان بزرگ دیگر از قبیل امانوئل لاسکر و بابی فیشر نیز پیش آمده است .

گردهمائى به عنوان یک سرى مسابقات ممتاز و عالى طبقه بندى شد و مورفى قبل از شکست "لوئیز پائلسن" با نتیجه ۶ بر ۲ در فینال ، بر هر سه رقیب اولش برترى یافت . 

"پائلسن" (Paulsen) بعدها حقانیت خود را بعنوان یک بازیکن عالى و یک استراتژیست به اثبات رساند . یک قرن بعد ، بسیارى از ایده هاى او در مورد گشایش ها توسط استادان بزرگ مورد استفاده قرار گرفت . اینکه مورفى توانست این استاد دفاع را شکست دهد .

شاید نشانه و دلیل بهترى از توانائى او نسبت به پیروزى فوق العاده تحسین برانگیزش بر "آندرسن" باشد .

موفقیت هاى مورفى نتیجه درک او از وضعیتهاى بسط یافته است . لزوم گسترش سریع مهره ها در گشایش هاى کلاسیک جناح شاه و بدست گرفتن ابتکار عمل با روشى صرفه جویانه بدون آنکه حرکات زائد و اتلاف وقت انجام دهد .

عموماً معاصران مورفى یا بدون برخوردارى از حمایت سیستم گشایشى دقیقى دست به حمله می زدند ، یا نوعى شطرنج نمایشى بازى می کردند که توام با حرکات نامربوط و زائد بود که موجب تاخیر در اجراى نقشه هایشان می شد . صرفه جوئى مورفى در اتلاف انرژى و میانه روى و اعتدال او در این مورد ، سادگى و روانى خاصى به بازى هاى او می بخشید . به همین سبب در هر مرحله دقیق‌ ترین حرکت را می یافت .  

مشهورترین پیروزى مورفى در فاصله اجراى یک اپرا در مقابل دو مقام عالی مرتبه که حق مشورت داشتند انجام شد . این بازى مجلل ترین و آموزنده ترین بازى دوستانه در تمام طول تاریخ است .

مورفى در سال ۱۸۵۸ سفرى به اروپا کرد و تمام حریفانش را شکست داد و در کنار آن با نتیجه ۳-۸ بر آندرسن فائق آمد . آندرسن فاتح نخستین تورنمنت بین المللى در سال ۱۸۵۱ (لندن) بود .

قهرمان انگلستان استانتون ، از سعى و کوشش مورفى براى ترتیب یک مسابقه اجتناب کرد . در واقع براى استانتون بهترین دوران موفقیت سالهاى دهه ۱۸۴۰ بود و شکى وجود نداشت که اگر مسابقه اى انجام می گرفت مورفى برنده مسابقه بود .

مورفى بعد از کسب برترى بر معاصرانش ، به سرعت علاقه اش را به شطرنج از دست داد و از آن پس زندگیش بر اثر ابتلا به بیمارى روانى آسیب دید و این امر باعث پرهیزش از بازى براى ۱۵ سال باقیمانده از عمرش گردید .

 اما مورفى چگونه می توانست در مقابل قهرمانان نسلهاى بعد بازى کند !؟

دانش راجع به گشایش بازى ها در فاصله سالهاى ۱۸۶۰ هنوز ابتدائى و ناقص بود و مورفى احتیاج به گذراندن یک دوره سخت آموزش تئوری هاى نوین براى پیدا کردن شانسى جهت مقابله با استادان بزرگ امروز داشت .

او مطمئناً قادر به فراگیرى سریع چنین آگاهى هائی بوده است . زیرا او تئورى هاى زمان خود را می دانسته و یکى از پیروزی هایش بر آندرسن با استفاده از واریانت "روى لوپز" به دست آمده است . 

در کتاب معتبر "درجه بندى شطرنج بازان گذشته تا به حال" نوشته بتسفورد که شامل مقایسه بازى هاى استادان بزرگ امروزى و پیشینیان است، "پروفسور آرپاد الو" (بنیانگذار سیستم درجه بین المللی)، مورفى را با امتیاز ۲۶۹۰ ارزیابى می کند . امتیازى که در دوران فعلى کافى است او را در زمره بهترین شطرنج بازان جهان                قرار دهد.

البته نسبت به این رای تردید زیادی وجود دارد. چرا که این راى بر اساس شمار اندکى از بازی هاى او بنا شده و بیمارى مورفى را که در نتایج بازیهاى او در بقیه عمرش موثر بوده ملحوظ نداشته ، در صورتیکه این موضوع درمورد "روبینشتاین" به حساب آمده است . اما این ارزیابى به لحاظ تحلیل مسابقات مورفى با آندرسن، که خود از بازیکنان بزرگ تایید شده است از ارزش خاصى برخوردار است.  

آخرین حضور مورفى در صحنه مسابقات، آوانس دادن یک پیاده {وحتی دو پیاده!!} و اعطاى شانس بیشتر به هر بازیکن در دنیا بود. 

جالب اینکه هیچ پیشنهادى براى گرفتن این آوانس وجود نداشت. امروز اگر چنین پیشنهادى توسط هر یک از استادان داده شود ، حادثه اى باور نکردنى است  نزدیکترین نمونه امروزى ، پیشنهاد آوانس یک اسب به هر بازیکن زن در جهان، توسط اسطوره شطرنج جهان "بابی فیشر" بود. اما زمانى که مسئولین شطرنج روسیه، اشتیاق خود را براى انجام مسابقه قهرمان بانوان جهان "نونا گاپرینداشویلى" با او با یک شرط بندى قابل توجه ابزار داشتند ، فیشر به سرعت پیشنهاد خود را پس گرفت . 

پایانی حزن انگیز برای غرور و اندوه شطرنج پاول مورفی 

در پایانی حزن انگیز برای نابغه بی بدیل دنیای شطرنج، جسم بی جان مورفی در غروب 10 جولای 1884 در میان ناباوری همگان در وان حمام عمارت بزرگ و پهناورش یافته شد. کالبد شکافی علت مرگ را شوک حاصل از آب سرد در برابر راهپیمایی سخت و طاقت فرسای وی در ظهر آن روز تشخیص داد. به هر حال شطرنجدوستان هیچگاه او و نبوغ سرشارش را از یاد نخواهند برد. روحش شاد و یادش گرامی باد.